In 2020 zijn er in Tongeren 192 processen-verbaal opgesteld over cyberincidenten, zoals gehackte accounts, phishing,…. Dat is een stijging van 30 procent ten opzichte van 2019 en zelfs een verdubbeling ten opzichte van 2018.
“Het grootste deel van de aangiftes gaat over pogingen tot fraude, zoals phishing en telefoons of mails van valse overheids- of bankmedewerkers”, vertelt burgemeester Patrick Dewael. “Maar evenzeer zitten er meldingen tussen over gehackte accounts. Toch geven deze meldingen slechts deels de realiteit weer. Want niet iedereen doet systematisch aangifte als ze het slachtoffer zijn geweest van cyberincidenten. ”
Uit cijfers van Febelfin, de belangenorganisatie voor de financiële sector, blijkt dat er vorig jaar in België 67.000 frauduleuze banktransacties gepleegd werden via phishing, goed voor zo’n 34 miljoen euro. In Tongeren gaat het over 192 acties oftewel 520.000 euro. Gelden die voor de helft gerecupereerd zijn geworden.
“De cybercriminelen gaan als volgt tewerk: ze ontfutselen bankgegevens door hun slachtoffers naar nagemaakte websites te leiden die om codes en persoonsgegevens vragen. Ook worden er steeds vaker sms’en gestuurd die valse phishinglinks bevatten. De berichten lijken te komen van een bank, een koerierdienst of van de overheid” zegt Geert Luypaert, korpschef politie Tongeren-Herstappe.
Er is nog veel onduidelijkheid over waar cybercrime kan worden gerapporteerd. "De meeste mensen doen dat niet, omdat ze niet weten waar ze terecht kunnen. “Hierdoor is er ook maar een beperkt zicht op de omvang van de problematiek. Wie bijvoorbeeld wordt gebeld door een oplichter legt best gewoon de telefoon neer zonder in te gaan op de bangmakerij. Je hoeft zo'n poging niet te melden of er mee naar de politie te stappen want zij kennen intussen de praktijken. Maar ben je opgelicht, dan doe je dat best wel” volgens burgemeester Dewael.
Overzicht van cybercrime-feiten in Tongeren in 2020:
Enkele gevallen van phishing in Tongeren
Slachtoffer krijgt sms met melding dat er nog een achterstand is bij de FOD Financiën van 12,88 euro en dreiging met een deurwaarder. Slachtoffer klikt snel op de bijgevoegde link en komt op een (nep)website van de FOD Financiën. Hij gaat over tot betaling van het bedrag met zijn digipass. De betaling lukt niet onmiddellijk en na enkele pogingen controleert hij zijn rekeningen en blijkt er ruim 21.000 euro overgeschreven te zijn naar andere rekeningen.
De bank heeft de overschrijvingen tijdig kunnen tegenhouden. Geen nadeel.
Slachtoffer plaatst een zoekertje op 2dehands.be en verkoopt een hoed voor 60 euro.Er komt reactie van iemand die de hoed wil kopen en zegt deze te zullen laten ophalen door een koerierdienst. Slachtoffer moet zich wel even registreren bij de koerierdienst en op een link klikken die meegestuurd wordt via de chat. Na enkele mislukte pogingen om zich te registeren en na het ingeven van de bankcodes krijgt het slachtoffer telefoon van haar bank met de melding dat er enkele duizenden euro’s zijn overgeschreven naar een Frans rekeningnummer.
Nadeel: 4.600 euro.
80-jarige man krijgt een telefoontje van zijn bank met de melding dat er verdachte transacties worden vastgesteld op zijn rekening en dat er geld gaat overgeschreven worden naar een rekening in Cyprus. De man weet van niets maar hoeft zich geen zorgen te maken. De man aan de telefoon zal hem begeleiden met het overschrijven van zijn geld naar een veilige kluisrekening van de bank zelf. De man voert de opgedragen handelingen uit en krijgt ook een code zodat hij na 24u terug aan zijn geld kan. De zoon van de man vertrouwt het niet en controleert de rekeningen. Er werd 130.000 euro overgeschreven naar 2 Nederlandse en 1 Ierse bank. De man contacteert onmiddellijk de politie en na snel handelen kan het geld geblokkeerd worden bij de banken. Uiteindelijk geen nadeel.
Volgens Febelfin zijn de banken er in geslaagd om het afgelopen jaar meer dan driekwart van alle frauduleuze overschrijvingen te detecteren en te blokkeren of te recupereren.
“Verduistering van grote bedragen wordt eerder de uitzondering omdat de banken hun interne beveiliging sterk hebben verbeterd. Vaak gaat het om bedragen van enkele honderden tot een paar duizend euro. Maar de vindingrijkheid van de oplichters/phishers is groot. De fraudetechnieken worden steeds geraffineerder en moeilijker op te sporen. Ook voorzichtige consumenten worden slachtoffer. Voorzichtigheid blijft dus geboden, besluit Patrick Dewael.
