Deze middag werd in de feestzaal van het stadhuis de 3D-film over de geschiedenis van de burcht van Kolmont voorgesteld:
De burcht van Kolmont tot leven gebracht
De burchtruïne van Kolmont is gelegen in Overrepen, op de grens van Tongeren en Borgloon. De burcht, een buitenpost van de graven van Loon, dateert uit de twaalfde eeuw en werd deels afgebroken in de vijftiende eeuw. De site is een unieke erfgoedlocatie in een beschermd natuurlandschap dat niet toegankelijk is voor publiek. Een geanimeerde 3D reconstructie wil de site terug onder de aandacht brengen.
Burgemeester Patrick Dewael: “Met het onderzoek naar de site en de 3D animatie willen we de burcht van Kolmont onder aandacht brengen van het publiek. De burcht vertelt namelijk een bijzonder verhaal uit onze geschiedenis dat nog relevanter is door onze fusie met Borgloon, de oude Loonse hoofdplaats. Kolmont was namelijk een Loonse burcht van waaruit men Tongeren letterlijk in de gaten hield. Onze ambitie is bovendien om op termijn de site op een gecoördineerde en eventueel periodieke wijze te kunnen openstellen voor het publiek. Het Fruitspoor passeert op amper 250 meter van de burcht en het Pliniuspark ligt op een tweetal kilometer afstand. Op die manier zou er sensibilisering kunnen plaatsvinden omtrent het natuurbehoud op deze locatie waar nu vaak illegaal toegang toe wordt verschaft en dit in combinatie met het erfgoedverhaal.”
Schepen Gerard Stassen, bevoegd voor Erfgoed in Tongeren: “De site van Kolmont is een heel bijzondere plek waar verschillende elementen samenkomen die kenmerkend zijn voor onze streek: natuur, erfgoed, het landschap en natuurlijk het monument zelf. We zijn bijgevolg blij dat het Agentschap Onroerend Erfgoed de nodige stappen heeft ondernomen om over te gaan tot de bescherming van de burchtruïne en we hopen dat de definitieve bescherming op korte termijn zal goedgekeurd worden. We hopen dan ook dat er in de toekomst een geïntegreerd beheersplan wordt opgesteld waarbij de doelstellingen vanuit natuurbehoud en onroerend erfgoed worden samengebracht in één afgestemde gebiedsgerichte visie.”
Stadsarchivaris Steven Vandewal schetste de geschiedenis van de burchtsite: "Deze Loonse burcht werd deels afgebroken. Ze kent een voorgeschiedenis en een nageschiedenis. De film toont een reconstructie van wat er vandaag nog te zien is. Je hebt water, een slotgracht en bos. Het is een reconstructie van de site die in 1170 werd opgetrokken. Het speciale is de 10-hoekige donjon. Normaal is zulke woontoren vierkant. Die in Brustem is 8-hoekig, maar die in Mulken is ook 10-hoekig. We hebben ons gebaseerd op de historische beschrijving van 1860, met de grachten, gekoppeld aan het archeologisch onderzoek en het historisch onderzoek.
1. aarden wal
2. diepe gracht
3. natte gracht
4. poortgebouw met een brug
5. meergang en meerhof
6. militaire functie
7. uitsteeksel
8. donjon
9. kapel van Sint-Aldegondis
Er zijn verschillende ophogingen gebeurd: 990 - 1160 en 1250 - 1300.
In 1170 heeft de graaf van Loon de site verworven. Er zijn sporen aangetroffen dat er in het verleden ook al een gebouw stond.
In de 13e eeuw gebeurde er een vlaktrekking met verbouwingen. Door de toren kon Kolmont Tongeren in 't oog houden. In die tijd was het bisdom Luik groter en liep er een handelsweg langs de burcht.
In 1179 ontstond er een mini oorlog. De graaf van Loon eiste de inkomsten op. Luik belegerde de burcht. De graaf van Loon vluchtte naar Tongeren en legde de stad in de as. Luik brandt Borgloon en Bilzen plat.
Eind 15e eeuw barst er nog een strijd los, in de post-Loonse periode. De burcht wordt afgebroken en Tongeren recupereert de stenen om de wallen te herstellen.
Tijdens fase 3 palmt de natuur de burchtsite in. Het kasteel van Kolmont richt een ijskelder in en groentebedden. Er wacht gejaagd met fretten. In die periode behoorde Overrepen tot Loon en was Kolmont een stad met Luikse rechten.
De film van 4,5 minuut zal getoond worden op het scherm bij Visit Tongeren en op termijn via QR code langs de site.
De film werd gemaakt door prof. Dr. Sebastian Ristow (Univ. in Keulen) i.s.m. een Hongaars bedrijf dat eerder ook al de D-film maakte over Romeins Tongeren.
