Het nieuwe wonen in de oudste stad
Historische site Picpussen wordt energiezuinig woongebied
State of the art woonzorgcentrum in historisch kloostergebouw
De majestueuze gevel van het kloostergebouw en de twee torens zijn een erkenningspunt langs de Eeuwfeestwal voor veel Tongenaren. Heel wat onder hen zaten er zelfs op de schoolbanken. Patrick
Kerkhofs van nv Picpussen, de ontwikkelaar van de site: "In onze plannen hebben we gezocht om het verleden een plaats te geven in een soort stadsdeel van de toekomst. Zo krijgt het kloostergebouw een
nieuwe functie als state of the art en goed functionerend woonzorgcentrum met plaats voor 90 inwoners. We zagen van bij het begin opportuniteiten om te breken met de klassieke manier waarop
woonzorgcentra zijn ingericht. Zo is het gebouw opgedeeld in kleine leefgroepen. Aanvullend aan het woonzorgcentrum komen er 39 assistentiewoningen, samen met een Grand Café met een schitterend
terras.”
Burgemeester Patrick Dewael: "De plannen van de nv Picpussen combineren op een prachtige manier het historische verleden van de site en onze stad met een innovatieve toekomst. De historische aangezichten worden bewaard en tegelijk streeft men naar een energieneutraal woongebied. Het historisch kloostergebouw blijft een historische eyecatcher én tegelijk wordt het een state of the art woonzorgcentrum. Picpussen biedt alle voorzieningen
om er te wonen van je geboorte tot je oude dag. En dat alles in een groene woonomgeving waar het verkeer grotendeels ondergronds is gebracht."
Picpussen is een historische school- en kloostersite op slechts 400 meter vogelvlucht van de Grote Markt en Ambiorix. Ze start aan de Eeuwfeestwal met de imposante gevel van het kloostergebouw Picpussen
geschrankt tussen twee torens.
Schepen voor Ruimtelijke ordening en Wonen Johnny Vrancken beklemtoont de accenten die de stad Tongeren heeft gelegd in het project: “Voor ons was het behoud van het historisch kloostergebouw een
absolute voorwaarde. We zijn blij dat de projectontwikkelaar hier volledig is in meegegaan. Het resultaat is een geslaagd huwelijk tussen verleden en toekomst.”
Plaats voor jong en oud
Niet alleen senioren vinden hun thuis in het nieuwe stadsdeel. Het wonen en leven op de site is aangepast aan en voorzien op elke leeftijd. Schepen Johnny Vrancken gaat verder: "De basisschool Picpussen, die plaats biedt aan 350 kinderen,
kreeg reeds een nieuwe plek op de site en is helemaal ingebed in het glooiende terrein. In een volgende fase zal ook het kinderdagverblijf de Mereltjes dat vandaag aan de Hasseltsesteenweg ligt, een nieuwe
plek in het hart van de ontwikkeling vinden. Bertrand Van Regemortel van de participatiemaatschappij Vlaanderen en partner in Picpussen nv verduidelijkt: “Maar liefst 180 kindjes kunnen hier binnenkort verblijven. Er werd veel aandacht besteed
aan mooie leefruimtes en het perfect functioneren van een kinderdagverblijf anno 2022. Boven de daktuin van het kinderdagverblijf kan gewoond worden en komen verspreid over drie residenties 38
appartementen met mooie terrassen.”
“Aan de Beukenbergweg komt een nieuwe toegangsweg naar de site. Hier komen enkele ruime eengezinswoningen met tuin en parkeergelegenheid, twee residenties van respectievelijk 53 en 41 appartementen met grote terrassen, allen gericht naar de vallei.
Hernieuwbare energie
Ook op het vlak van energie zal de inwoner van Picpussen kunnen genieten van de nieuwste technieken. Patrick Kerkhofs: "Een centraal gestuurd warmtenet zal de warmte verdelen over het hele stadsdeel. Die
warmte onttrekken we aan de bodem door middel van diepe geothermie. Omgekeerd zorgen warmtepompen met passieve koeling voor een ideaal comfort in de zomer. Vernuftig gestuurde
zonnepanelen vormen het sluitstuk. We streven ernaar om het hele woongebied zo goed als energieneutraal te maken. Dat zou meteen een primeur zijn voor de provincie Limburg."
Verkeer ondergronds, unieke groenbeleving bovengronds Bertrand Van Regemortel van PMV: "Achter het kloostergebouw opent zich een nieuwe dimensie met
schitterende vergezichten op het weidse landschap richting Borgloon. Er zijn heel wat mogelijkheden om een unieke groenbeleving te creëren: het glooiende landschap, de enorme hoogteverschillen, de
kloostertuin die reikt tot de resten van de Romeinse muur aan de Legioenenlaan. Het autoverkeer zal bovendien zo veel mogelijk gemeden worden binnen de site. Ook dat schept mogelijkheden."
Het nieuwe stadsdeel wordt autoluw, maar zal altijd bereikbaar zijn. Patrick Kerkhofs: "Alle diensten zullen de site goed kunnen bereiken, denk hierbij aan de brandweer maar
ook de post, de pakjesleveranciers of de afvalophaling. Voor de bewoners van de woningen en de appartementen gebeurt het bewonersverkeer volledig ondergronds vanaf de nieuwe toegangsweg op de
site. De appartementen boven het kinderdagverblijf en het personeel parkeren ook ondergronds. De fietsers en de voetgangers krijgen een prominente plaats. Aan de school is er geen autoverkeer. Ouders
rijden naar een kiss and ride zone waarna ze de site terug verlaten."
Werken starten dit jaar Het openbaar onderzoek voor het woonzorgcentrum in het kader van de omgevingsvergunning loopt van 05/05/2022 tot en met 03/06/2022. Nv Picpussen heeft de ambitie om deze werken nog dit jaar te laten
aanvatten. Voor het kinderdagverblijf en de woongelegenheden is het ontwerpteam druk bezig met het voorbereiden van de plannen. Wie een glimp wil opvangen van de plannen kan terecht op de webpagina
www.picpussen.com.
Vandaag is er weer een staking bij De Lijn. De chauffeurs eisen een hoger loon.
In Limburg zal 55% van de bussen uitrijden
De vakbondsactie is niet tegen De Lijn gericht, maar is een signaal naar de regering omtrent de koopkracht (loonnormwet).
De
pastorij van Koninksem staat al 10 jaar leeg sinds het vertrek van pastoor Nelissen. Het
gebouw is eigendom van de kerkfabriek. “We zochten een nieuwe bestemming, een
soort buurthuis. Ondertussen zijn we met een handvol vrijwilligers al een jaar
bezig met de renovatie. Het dak werd hersteld, de zoldervloer geïsoleerd met
PUR, de ramen van de voorgevel vernieuwd, centrale verwarming geplaatst, de
elektriciteit vernieuwd, de buitenmuren geïsoleerd, het probleem van opstijgend vocht werd aangepakt, de
vloeren vernieuwd, een sanitaire ruimte werd ingericht en een vergaderzaal met
keukentje. Enkel het gelijkvloers zal gebruikt worden.
De uitbating zal gebeuren door vzw Parochiale Centrum. We hebben subsidies
verkregen (65%) via het Europees Fonds voor Plattelandsontwikkeling en 35% komt
van eigen middelen vanuit de kerkfabriek en vzw Parochiaal Centrum.
Het project Plus-Plek komt van de Landelijke Gilden en het Europees Fonds voor
Plattelandsontwikkeling en Stad Tongeren i.s.m. Hoge Dries. Deze avond en op 24
mei organiseren we een infosessie & workshop om een invulling te
bepalen”, vertelde Guy Goffin.
De herinrichting van de tuin is een apart project met steun van de Koning
Boudewijnstichting en Cera Foundation. "We willen een terras voorzien, een
afsluiting en een petanquebaan".
Diane Vanderveken (65) uit Tongeren is de weekwinnaar dankzij haar geregistreerde Ambi.pas. Het levert haar 2.500 punten, goed voor 250 euro op. De uitreiking vond al voor de vijfde keer plaats bij Marco's Véloshop (Maastrichterstraat).
Diane kocht er 2 elektrische fietsen: "Ik gebruikte mijn Ambi.pas eigenlijk nooit", vertelde de winnares
Deze middag werden de werknemers van az Vesalius Tongeren en Bilzen getrakteerd op een portie frieten met een snack en als dessert een ijshoorntje. Aanleiding is de Internationale Dag van de Verpleging'. .
"Niet enkel de verpleegkundigen, maar iedereen die participeert in de zorg wordt vandaag in de watten gelegd, als dank voor het goede werk dat ze dag in dag uit leveren. Door de pandemie hebben we twee zware jaren moeten doorstaan. . Onze mensen hebben nu rust en ondersteuning nodig", vertelde Jean-Paul Van Baelen, directeur patiëntenzorg. "We kijken uit naar een normalere toekomst".
De ijsjes werden gesponsord door Lions Tongeren
Met 1.200 personeelsleden is az Vesalius veruit de grootste werkgeven in de regio.
Waarschijnlijk de grootste ramp uit de Tongerse geschiedenis speelde zich af in de nacht van 28 op 29 augustus 1677. Tongeren werd die nacht in brand gestoken, een gebeuren dat kaderde in de zogenaamd Frans-Hollandse Oorlog. Die oorlog begon voor onze stad exact 350 jaren geleden. Op 12 mei 1672 kwamen namelijk de eerste Franse troepen aan in Tongeren.
Tongeren is wel vaker verwoest geworden. De eerst vastgestelde stadsbrand vond plaats rond 69-70 na Christus tijdens de zogenaamde Bataafse Opstand. Tijdens de Romeinse tijd vond er ook nog een grote brand plaats tijdens de twee helft van de tweede eeuw – tijdens de invasie van de Chatti en Chauki – en rond 275-276 toen de Franken het Romeinse rijk binnenvielen. Latere verwoestingen vonden plaats in 881-882 (Noormannen), op 1 augustus 1179 (door graaf Gerard van Loon), op 11 oktober 1213 (door hertog Hendrik I van Brabant) en in 1468 door de Bourgondische troepen.
De impact van de vernielingen tijdens de Frans-Hollandse Oorlog lijken echter het grootst geweest te zijn. Enerzijds komt dit natuurlijk omdat er ook meer geschreven bronnen over deze periode zijn, maar anderzijds blijkt wel dat de heropbouw vele decennia duurde en de stad pas haar oude inwonersaantal zou bereiken halfweg de negentiende eeuw.
Het doel van Lodewijk XIV was om Frankrijk natuurlijke grenzen te geven (Maas en Rijn). Knooppunt om dit doel te bereiken was Maastricht, gelegen langs enkele belangrijke wegen en uiteraard langs de Maas langs welke vallei de Fransen zich ook verplaatsten. De bezetting van Tongeren vanaf 12 mei 1672 had dan ook als doen een aanval op Maastricht voor te bereiden. Die stad werd ingenomen op 26 juli 1673 waardoor ook het militaire nut van Tongeren verdween en de wallen en poorten moesten afgebroken worden. Het risico bestond namelijk dat de geallieerde legers Tongeren zouden veroveren en bijgevolg de Fransen in Maastricht zouden omsingelen. De Fransen trokken bovendien door het prinsbisdom Luik omdat dit hen vrijgeleide had gegeven. De Luikse prinsbisschop, Maximiliaan Hendrik van Beieren, was namelijk ook aartsbisschop en keurvorst van Keules. In die functie had hij zich aan de Franse zijde geschaard.
In de beginfase van de oorlog (1672-1674) verliep de strijd behoorlijk moeilijk voor de Fransen, ondanks dat 1672 gekend staat als het Rampjaar in Nederland, en de Verenigde Provinciën wisten verschillende successen te behalen. Hierdoor besliste Keulen in 1674 ook om een vrede te sluiten met de Fransen.
En nu komen enkele nieuwe inzichten die werden aangereikt door Peter Schulpen uit Sittard, een stad die eveneens in dezelfde periode als Tongeren werd verwoest.
Nadat Keulen een vrede had gesloten, werd op de rijksdag van Regensburg (25 mei 1674) beslist dat de Duitse vorsten zich achter keizer Leopold zouden scharen. Die keizer van het Heilig Roomse Rijk (Duitsland) had een alliantie gesloten met Spanje, het hertogdom Lotharingen en de Verenigde Provinciën. Bij die vorsten hoorden behalve Keulen ook het nabijgelegen bisdom Munster en het hertogdom Gullik (waartoe Sittard behoorde). Peter Schulpen wees er terecht op dat Gullik hierdoor niet meer neutraal was en Luik samen met Keulen van partij was veranderd. De gevolgen van die ‘kantwissel’ waren verstrekkend toen de hertog van Lotharingen het Franse Mouzon aan de Maas verwoestte. Lodewijk XIV eiste represailles. Die represailles zouden volgen in Sittard en Tongeren…
In Tongeren wordt traditioneel aangenomen dat de stad in brand werd gestoken omdat de afbraak van de muren niet snel genoeg vorderde. De Franse gouverneur Calvo in Maastricht drong hier meermaals op aan en besliste, toen de maat vol was, de stad in brand te steken. In september en oktober 1677 kwamen de Fransen nog enkele keren terug, blijkbaar om het werk af te maken. De stadsbrand die volgde, leidde tot ontzetting in geheel Europa. Dat zelfs de Tongerse Onze-Lieve-Vrouwekerk was afgebrand, droeg niet de goedkeuring van Lodewijk XIV.
Maar… in het kader van het onderzoek naar de vernieling van Sittard in dezelfde periode kwam collega Peter Schulpen enkele bijzondere documenten tegen. Een brief van 6 september 1677 bewijst dat Lodewijk XIV zelf de opdracht had gegeven tot de verwoesting van Sittard en Tongeren. Een gecodeerde brief van 12 september van dat jaar, geschreven door Calvo aan de Franse minister van oorlog, gaat zelfs verder. Hierin wordt het moedwillig afbranden van beide steden besproken alsook het bewust terugkeren naar die steden om het werk af te maken.
Die moedwilligheid van de Fransen geeft toch wel een ander beeld van de vernielingen die in 1677 plaatsvonden. Een project met het Rijksarchief van Hasselt en het archief De Domeinen van Sittard-Geleen heeft trouwens de ambitie om soortgelijke archieven in het Franse militaire archief van Vincennes te gaan digitaliseren. In Venlo opent bovendien volgend jaar een grote tentoonstelling over deze noodlottige periode.
Nog enkele cijfers. In 1667 telde Tongeren 835 woningen en de dorpen in de stadsvrijheid in totaal 452 woningen. Daarvan waren er respectievelijk 611 en (circa) 300 vernield omwille van de oorlog.
Het woningenbestand in Tongeren herstelde maar langzaam. In 1680 waren er nog maar 230 woningen, in 1693 375, in 1696 497, in 1747 655, en in 1841 nog maar steeds 754.
Ook in de dorpen was een traag herstel te zien met in 1747 343 woningen en in 1841 656. Behalve het menselijke leed en de materiële vernielingen, waren de gevolgen nog verderstrekkend.
De periode 1650-1700 en vooral de gevolgen van de Frans-Hollandse Oorlog betekenden het einde van het middeleeuwse Tongeren. Sommige kloosters vertrokken en kwamen na 1677 niet meer terug. Maar vooral veel burgers verlieten de stad om nooit meer terug te keren. Zij werden na verloop van tijd vervangen door mensen uit de omliggende dorpen die in de stad kwamen wonen. Veel families gingen failliet en konden hun hypotheken niet meer betalen. Ook zij werden gedwongen de stad te verlaten. De markthallen werden na 1677 niet meer herbouwd en voor veel gebouwen van de stad (het stadhuis, de stadsmuren, enz.) moesten we wachten tot na de Negenjarige Oorlog en de Spaanse Successieoorlog om een meer welvarende tijd te zien in de jaren 1720-1730.
De prins-bisschoppen zagen opportuniteiten en keerden zich tot de financieel en materieeel uitgemolken steden en maakte van de gelegenheid gebruik om hen te “belonen” met hervormingen en nieuwe verordeningen. Die hervormingen zouden mede de aanzet geven tot de Luikse Revolutie, een uitloper van de Franse Revolutie.
bron: Stadsarchief
Vrijdag 13 mei zijn alle leerlingen van de eerste graad secundair onderwijs in Tongeren uitgenodigd voor de eerste Pre-Summer Party in Hal P. Elke leerling krijgt zijn of haar inkomkaart via de school.
Patrick Dewael, Burgemeester: “De afgelopen 2 jaar stond de wereld voor ons allen even ‘on hold’. Van uitgaan of andere hobby’s was er lange tijd geen sprake. Het sociale leven vormt echter een belangrijke schakel in de persoonlijke ontwikkeling en welzijn van een mens. Via onze contacten met vrienden en kennissen kunnen we onze sociale vaardigheden uitbouwen en bijschaven. Het gebrek of gemis aan externe contacten kan tot problemen met de mentale gezondheid leiden. Ook onze jongeren, die lang hebben moeten wachten om hun sociale leven te hervatten, zijn hier niet immuun voor.”
An Christiaens, schepen van jeugd: “De puberteit opent voor jongeren een heel nieuwe wereld. De druk van ouderen zal het ze de volgende jaren niet gemakkelijk maken. Op de speelplaats, in de jeugdvereniging of sportclub horen jongeren van de 1ste graad middelbaar de verhalen van de oudere jongeren over hoe het er op een fuif of feestje aan toegaat. Ondanks dat ze nog jong zijn dromen ze al vrij snel van het uitgangsleven dat voor hun ligt. Met de Pre-Summer Party willen we hen laten ervaren dat fuiven en plezier maken ook kan zonder dat hier alcohol voor nodig is.”
Praktisch
Waar: Hal P
Tijdstip: 13/05 van 20 tot 23.30 uur
Voor wie: alle leerlingen van de 1ste graad secundair onderwijs (op uitnodiging – inkomkaarten kopen aan de kassa is niet mogelijk)
Van 12 mei t.e.m. 9 juni wordt op donderdag, tijdens de markt, de Maastrichterstraat afgesloten voor alle verkeer.
Dit naar aanleiding van het assisenproces 'Aquino'.
Gedurende dit proces moet het Vrijthof vrijgehouden worden en nemen de standhouders van de markt plaats in de Maastrichterstraat.
Voor de veiligheid van de bezoekers van de markt wordt de Hemelingenstraat en het bovenste gedeelte van de Maastrichterstraat afgesloten van 8 tot 14 uur.
Deze middag bracht de ploeg van ‘VeloVeilig Vlaanderen’ even een bezoekje aan Tongeren.
Sportjournalist Stijn Vlaeminck doorkruist deze week Vlaanderen voor zijn fietscampagne ‘VeloVeilig Vlaanderen’. Via deze campagne wil HLN mensen aansporen te fietsen en aandacht vragen voor gevaarlijke punten in het verkeer.
Het bezoek startte aan het station. Daar werd Vlaeminck verwelkomd door mobiliteitsschepen Patrick Jans.
Bedoeling was vervolgens een fietstocht te maken
door het centrum langs enkele knelpunten in de stad, maar evengoed langs
locaties waar al plaats gemaakt is voor fietsers.
De schepen had een parcours laten uitstippelen via de Nieuwe Steenweg (lopend dossier), de nieuwe fietstunnel (in opbouw), Nieuw-Tongeren (groot dossier dat binnenkort wordt aangevat), het station (NMBS is bezig met fietssenstalling), Veemarkt, Stationslaan, Leopoldwal en Moerenpoort (knelpunt), De Motten (fietsvriendelijk), Velinxtoren naar de Markt.
De opnames eindigden echter al aan het station. Daar heeft een gefrustreerde wielertoerist zijn uitleg mogen doen over de gevaarlijke flessenhals onder het spoorviaduct.
De cameraploeg en de sportjournalist stapten vervolgens terug in hun minibusje, op weg naar de volgende plek in Vlaanderen....
Vlaanderen investeert dit jaar 328 miljoen in de fietsinfrastructuur. 55 miljoen hiervan gaat naar 54 projecten in Limburg.
Voor Tongeren: N753 Tongeren : fietspaden Molenweg / Uitvoering
