We staan ondertussen al enkele maanden verder met de werkzaamheden aan de toren van de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek. Niet alleen aan de buitenzijde zijn er grootse restauratiewerken aan de gang, maar ook de binnenzijde wordt grondig geconserveerd voor de publieksontsluiting van het monument. Eén onderdeel van dit complexe project, dat voor het oog van het publiek quasi ongemerkt zal worden uitgevoerd, is een systematische registratie van alle graffiti op de muren van de toren, binnen en buiten. En met graffiti bedoelen wij niet moderne, met spuitbus gesprayde graffiti. Het project richt zich op ‘historische’ graffiti die doorheen de eeuwen, om welke reden dan ook, werd gekrast, gekerfd en gesneden in de massieve blokken van de toren.
Patrick Dewael, burgemeester van de stad Tongeren: “Het woord graffiti roept bij het publiek meestal gemengde reacties op: de ene denkt onmiddellijk in termen van vandalisme, de andere ziet het als een vorm van hedendaagse kunst. Misschien minder bekend is dat het fenomeen al eeuwenoud is. En dat het in het verre verleden een algemeen aanvaard verschijnsel was, zonder negatieve bijklank. Dat is alvast één van de grote conclusies van een regionaal inventarisatieproject in Engeland, waarbij onderzoekers en talloze vrijwilligers samenwerkten om graffiti in honderden parochiekerken te registreren. Onze aanpak in de toren is vanzelfsprekend kleinschaliger, maar niet minder systematisch. Elke graffito over de volledige hoogte van de toren wordt exact gelokaliseerd en gefotografeerd.”
“Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen een graffito die een historische gebeurtenis vermeldt of eentje die duidelijk maakt dat X zwaar verliefd is op Y”, gaat erfgoedschepen, Gerard Stassen, verder. “Een deel van de graffiti is gewoon een naam. Een ‘gedenk mij’. Anderen zijn hele zinnen. Met die inventaris kunnen we dan aan de slag gaan, op zoek naar de mensen achter de graffiti. Wie waren zij, wat deden zij, waarom brachten zij graffiti aan? Voor sommige van de recentste graffiti kunnen we die vraag waarschijnlijk gewoon gaan stellen aan de personen in kwestie. Want het uiteindelijke doel van elk historisch onderzoek is: de mens uit het verre en niet zo verre verleden te leren kennen en begrijpen.”
