350 jaar geleden vond de Frans-Hollandse Oorlog plaats. Een deel van dit conflict werd uitgevochten op het grondgebied van Belgisch- en Nederlands-Limburg. De gevolgen van de oorlog waren mede voor Tongeren aanzienlijk, met de verwoesting van de stad in 1677 als dramatisch hoogtepunt.
Dit conflict tussen de Hollandse Staten-Generaal en de Franse koning Lodewijk XIV woedde in de jaren 1672-1678. Tongeren fungeerde in de periode 1672-1673 als garnizoensplaats en uitvalsbasis richting Maastricht en de Maasvallei. Na de verovering van Maastricht had Tongeren echter geen militaire functie meer en moesten de verdedigingswerken zelfs afgebroken. Er was namelijk de vrees dat Hollandse troepen de stad zouden innemen en gebruiken om de Fransen op hun beurt in Maastricht aan te vallen. In de periode 1676-1677 zorgde dit voor heel wat wrevel met het Franse bestuur. Uiteindelijk werd de stad op de avond van 28 augustus 1677 zelfs in brand gestoken door de Franse troepen. Soortgelijke vernielingen vonden onder andere plaats in Maaseik en Sittard.
Burgemeester Patrick Dewael: “De dramatische gevolgen van beide Wereldoorlogen staan weliswaar nog in het collectief geheugen. Maar, de meesten van ons hebben gelukkig nooit een oorlog van dichtbij meegemaakt. Niettemin is onze stad doorheen de eeuwen jammer genoeg vaker geconfronteerd geweest met conflicten en rondtrekkende legers. Een uiterst dramatische tijd speelde zich af vanaf 1672 en zou duren tot het begin van de achttiende eeuw. Drie oorlogen volgden elkaar snel op. Die oorlogen werden niet enkel gekenmerkt door plunderingen, opeisingen en inkwartieringen. Met de soldaten kwamen ziektes en honger. Trieste hoogtepunten in de zogenaamd Hollandse oorlog was een vernielingsgolf in 1673 en uiteraard de brand die in augustus 1677 nagenoeg de volledige stad in de as legde. Bijna 700 van de 850 woningen werden vernietigd’.
Schepen van Erfgoed Gerard Stassen: ”Dankzij archieven zijn we goed op de hoogte van hetgeen zich in deze tumultueuze periode afspeelde. Ons eigen stadsarchief bewaart verslagen, maar ook allerhande lijsten over inkwartieringen, geleverde en opgeëiste goederen en schade. Weinig mensen weten echter dat er zich nog heel bijzondere archieven en cartografisch materiaal over deze oorlog in het Franse militaire archief te Vincennes bevinden. Ik ben dan ook verheugd dat we kunnen samenwerken met het Rijksarchief te Hasselt en archief De Domeinen (Sittard-Geleen) om deze documenten in kaart te brengen en te digitaliseren. Op die manier kunnen we de lokale gevolgen van deze oorlog beter begrijpen maar vooral de impact op de evolutie van de stad duiden. De vernietigingen in 1673 en 1677 kunnen we immers min of meer zien als het einde van het middeleeuwse Tongeren. Maar, ook ons huidig straatbeeld is nog terug te brengen op de heropbouw die nadien gebeurde. Het onderzoek kan gebruikt worden ter aanvulling op het verhaal dat nu al in de Moerenpoort wordt verteld en leidt hopelijk tot een meer structurele samenwerking om onze buitenlandse archieven te lokaliseren’.
