Het belevingscentrum GRAAF in de twee beschermde en gerestaureerde kapellen zal op 1 oktober zijn deuren openen voor het publiek. Het project kreeg een provinciale erfgoedinvesteringssubsidie van 1 516 684,12 euro. “Via de realisatie van dit belevingscentrum is het rijke Limburgse verleden van het graafschap Loon ontsloten voor het brede publiek. Door een doorgedreven restauratie, herbestemming en herinrichting is de waardevolle historische site met twee beschermde kapellen, de middeleeuwse begijnhofkapel en de neogotische kapel, geherwaardeerd. Dit project draagt daardoor bij tot de ontwikkeling van een nieuwe sterke erfgoed-toeristische trekpleister in niet alleen Haspengouw maar ook heel Limburg”, legt gedeputeerde van Erfgoed Igor Philtjens uit.
Restauratieve werken
Het belevingscentrum GRAAF is door de Stad Borgloon ondergebracht in de middeleeuwse Graethemkapel, de neogotische kapel en de besloten tuin tussen beide gebouwen. Hierdoor hebben twee beschermde gebouwen een nieuwe, hedendaagse bestemming gekregen. “In maart 2023 gingen de restauratiewerken van start. In een eerste fase werden de oude gebouwen van het OCMW en het woonzorgcentrum (WZC) afgebroken.
Zij maakten plaats voor enerzijds het nieuwe onthaalgebouw van GRAAF en anderzijds een cafetaria/ontmoetingsruimte voor de bewoners van het WZC Bloesemhof. De kostprijs van de opwaardering van de gevels, de inrichting van burelen en de nieuwbouw van een ontmoetingsruimte voor het WZC zal nagenoeg 2 miljoen euro bedragen.
Het restauratiedossier van beide kapellen en het nieuwe onthaalgebouw met tuin werden gegund voor een totaalbedrag van 4 597 978,90 euro. De inrichting van de onthaalinfrastructuur en het belevingsparcours GRAAF werden uitgewerkt door het ontwerpbureau Wondering, in overleg met een werkgroep met o.a. geschiedkundigen. Deze opdracht werd gegund voor een bedrag van 1 120 000 euro.
De vrijgekomen ruimte tussen de twee gebouwen wordt ingericht als groene verpoosplek voor de inwoners, bezoekers en de bewoners van het WZC”, duidt Eric Awouters, schepen van Financiën en Infrastructuur van de stad Borgloon.
Het onthaalgebouw
De hedendaagse, moderne nieuwbouw geeft onderdak aan de balie, technische ruimten, het sanitair en een onthaalruimte met een multimediaal infopunt én gedigitaliseerd wandelportaal met aangepaste buitenruimte.
Een gedeelte van de middelen voor de realisatie van het onthaalgebouw komen uit het relancebeleid van de Vlaamse regering. Meer bepaald werd vanuit Toerisme Vlaanderen een subsidie van 616 807 euro toegekend in kader van het thema Vlaanderen Natuurlijk. Het onthaalgebouw is het ideale startpunt voor bezoekers om op ontdekking te gaan in Borgloon en Haspengouw. Je vindt er informatie over wandelroutes en de streek alsook bijkomende services zoals watervoorziening en ruimte om te picknicken.
“Dankzij dit belevingscentrum zullen bezoekers nog beter hun weg vinden naar en in het prachtige Haspengouwse landschap en daarom zet ik hier samen met Toerisme Vlaanderen heel graag mijn schouders onder,” zegt de Vlaamse minister van Toerisme. “Want al wandelend beleef je deze mooie streek en haar boeiende geschiedenis pas ten volle. Dankzij het wandelportaal kunnen bezoekers de wandeling samenstellen die het best bij hun wensen past. Met de steun aan deze onthaalsite dragen we ook bij aan de verdere dienstverlening voor de wandelaars in Haspengouw. Hier vinden ze informatie, kunnen ze letterlijk bijtanken of even tot rust komen.”
Graven van Loon
Naast het verhaal van de site ontsluit GRAAF ook het rijke middeleeuwse en grafelijke verleden van Borgloon en bij uitbreiding Limburg voor een breed publiek.
Dit is een voor Limburg cruciale periode in de geschiedenis. Het graafschap Loon ontstond in onze streken rond het jaar 1018. Het graafschap was iets kleiner dan het huidige Limburg, maar het grondgebied van het huidige Limburg gaat voor een groot deel terug tot het graafschap.
Borgloon was van bij het ontstaan tot 1192 de hoofdplaats van het graafschap Loon. “Via bijkomend archeologisch en antropologisch onderzoek zijn wij meer te weten gekomen over graaf Lodewijk I en zijn vrouw Agnes van Metz. Deze informatie wordt, samen met het eerder minder gekende verhaal van de graven van Loon, op een toegankelijke en belevingsvolle manier ontsloten voor de huidige en toekomstige generaties”, besluit schepen van Erfgoed Jeroen Bellings.
Een greep uit een aantal verhaallijnen die uitgewerkt zijn:
In GRAAF komen alle belangrijke Loonse steden in Limburg aan bod. “Het belevingscentrum is bijgevolg een toegangspoort die bezoekers warm maakt en op weg zet om verder op ontdekking te gaan in Limburg en kennis te maken met het verleden van de provincie. Bovendien reikt dit verhaal verder dan de provinciegrenzen. De graafschappen Rieneck, Chiny, Holland … waren, soms maar kortstondig, in handen van de graven van Loon en delen elkaars geschiedenis,” besluit gedeputeerde Philtjens.
Praktische info:
GRAAF is dagelijks geopend van 10u tot 17u, maar gesloten op maandag.
Adres: Graethempoort 3A, 3840 Borgloon | Info@graafborgloon.be | www.graafborgloon.be
Kostprijs toegangstickets:
Volwassenen: 8 euro
Kortinghouders: 5 euro
4-18 jaar: 1 euro
0-3 jaar: gratis
