Deze namiddag gidst Tongenaar Paul Denis (geograaf, natuurgids, toeristisch gids) in de Sint-Hubertuskerk van Henis. Dit is, sinds de start in maart 2023 al zijn 11de kerk die hij deskundig toelicht, telkens voor een groep van 25 geïnteresseerden. Anderhalf uur later herbegint hij voor een tweede groep.
Door de winterse temperaturen start hij zijn verhaal binnen:
"Henis vindt zijn oorsprong in het Germaanse Hagenis.... later Hegenis. De eerste vermelding dateert uit 1140
Sint-Hubertus dateert uit de gouden eeuw. In de 7e eeuw (Frankische tijd) had je ook Franciscus en Lambertus. Het verhaal van het gouden kruis in het gewei van een hert is een fabel!
* De kerktoren
is uit de 12e eeuw, als rest van een oudere kerk. De huidige kerk is gebouwd van 1856 tot 1858, net zoals die in Rutten (1854). De toren is langs beide zijden ingepakt in de kerk. Sinds 1839 waren we terug op ons eigen en werd er verwacht dat elke dorpeling naar de kerk ging. Deze kerk is 28 m lang en 13,4 m breed. Ze is OW-georiënteerd. Henis behoorde tot de Tongerse Vrijheid (Basiliek). De kerk hing af van het Sint-Janskapittel in Luik
* kerkvloer
Maasskalksteen met koralen die 340 miljoen jaar werden neergezet
* wijwatervaten in het portaal
zijn uit Belgische roodmarmer
* glasramen
- dateren van rond 1900
- rechts zie je de 4 evangelisten
- links zie je het Lam Gods / een pelikaan die met haar eigen bloed haar kinderen voedt / een naker (teken van hoop) / het Godsoog (God ziet alles)
* in het schip zie je de geschilderde afbeelding van 6 apostelen:
- Jacobus de mindere
- Bartholomeus
- Matheus de evangelist
- Mathias
- Johannes
- Simon
* orgel
dateert uit 1961 en is gebouwd door Verschueren
* kruisweg
geschilderd door Hubert Raskop, geboren in 1839 in Valkenburg. Hij volgde Kunstacademie in Tongeren en in Luik. Hij stierf in 1890, op 51-jarige leeftijd
* beeld van het Heilig Hart
is ontstaan in Normandië. In 1856 is de viering gestart van het HH
* biechtstoelen
zijn gemaakt in een schrijnwerkersatelier in Sint-Truiden
* beeld van Sint-Kristoffel
- Christophorus, is de drager van Christus, de rest is een fabel
- hij droeg mensen over de rivier. Toen hij een kind wilde dragen, steeg het water en werd het kind onderweg steeds zwaarder
- In Henis werd in 1932 gestart met de Sint-Kristoffelbedevaart, waarbij de pastoor voertuigen zegende om de reizigers geluk te brengen
* Sint-Hubertusbeeld
- dateert uit het begin van de 18e eeuw
- Hubertus is geboren in Toulouse in 656.
- op zijn 12e trok hij mee op jacht met zijn vader
- hij werd page in Parijs en werd tot ridder geslagen
- later verhuisde hij naar Metz en dan naar Herstal
- hij werd uitgehuwelijkt aan de dochter van de hertog van Meunen
- ze krijgen een zoon, maar zijn vrouw sterft in het kraambed
- het verhaal van het gouden kruis op het hert werd eerder al gebruikt voor Saint-Eustache
- in Parijs draagt Hubertus de titel van hertog over aan zijn broer. Hubertus wordt bisschop en hij gaat naar Maastricht bij bisschop Lambertus. Die wordt in 705 vermoord .
- Hubertus sticht een kapel in Luik en die wordt later de kathedraal Sint-Lambertus
- in 727 maakt Hubertus een boottocht op de Maas. De boot krijgt een ongeval en een knecht slaat met een hamer op de hand van Hubertus, de wonde begint te etteren en hij sterft op 30 mei 727. Zijn zoon volgt hem op als 2e bisschop van Luik
- in 828 worden zijn beenderen overgebracht naar Luik, daar worden ze in de 15e eeuw gestolen
* doopvont
- dateert eind 17e eeuw
- werd in 1944 uit de Minderbroederskerk van Tongeren overgebracht naar hier
- op de voet staan twee wapenschilden
* voorste altaar
- is in de jaren '70 gemaakt door Valkeners met onderdelen van de communiebank
- op de zijkanten staat een afbeelding van Maternus / Sint-Lutgart / Antonius / Gerard
* erfgoed topstukken
- zilveren ciborie (1765)
- kelk (1765) van de Tongerse zilversmid Joseph Binon
- monstrans
- reliekhouder van Sint-Kristoffel
- reliekhouder (18e eeuw)
- een doosje met scapulieren uit de 13e eeuw, in bruine wol, van OLV van Karmeliet
* hoofdaltaar
- beeld van Hubertus en Lambertus
- 5 kerkvaders: Ambrosius / Antonius van Padua / Dionysius / Gregorius / Augustinus
* glasraam van Sint-Lutgart boven het altaar
* processiemadonna
- een vroeg 16e eeuws beeld dat werd omgevormd
- twee zilveren kronen van Binon
* altaar van Maria
* beeld van Antonius van Padua, een Franciscaan die 800 jaar geleden de kerststal heeft uitgevonden
Buiten
* de kerktoren
- is Romeins erfgoed
- bevat verschillende steensoorten: Norois kalksteen uit Metz / Romeinse baksteen / Maaskalksteen / silex / kalktuf / zandsteen
* grafstenen
- van verschillende pastoors: Lenders / Wintmolders / Theunissen / Vos en ook die van deken Perillieux
- aan de rechterzijgevel staan grafstenen uit de 17e eeuw
Volgende maand zal Paul Denis in de kerk van Diets-Heur gidsen
Inschrijven is gratis, maar verplicht en kan via www.visittongeren.be
En dit ten laatste op donderdag vóór de datum van de geplande activiteit.
Maximaal 25 deelnemers.
