VRT NWS heeft een overzicht gemaakt van de 319 gemeenten wat betreft de komende verkiezingen:
Voor Tongeren-Borgloon kan je het volgende zien op de website van VRT NWS
Het huidige bestuur/
In Tongeren
Meerderheid: Tongeren.nu (stadslijst van Open Vld en CD&V) en Vooruit
Oppositie: N-VA, Groen en twee onafhankelijke raadsleden
Er zetelen 31 raadsleden: Tongeren.nu heeft 14 zetels, Vooruit 9, N-VA 4, Vlaams Belang 2 en Groen 2.
In Borgloon
Merderheid: Open VLD-Stroop en Vooruit.
Oppositie: CD&V en N-VA.
Er zetelen 21 raadsleden. Open VLD-Stroop heeft 9 zetels, Vooruit 8, N-VA 2 en CD&V 2.
Hoe beoordelen de inwoners van Tongeren en Borgloon de meest verrassende fusie van Limburg? Worden de restauraties van de basiliek in Tongeren en de Graethem- en Gasthuiskapel in Borgloon gesmaakt? Hangt de mogelijke extra schulden van Borgloon als een zwaard van Damocles boven de nieuwe fusiestad? En hoe zit het met de aanslepende leegstand in de Tongerse handelskern? Patrick Dewael (Tongeren.nu) zet in elk geval een stap terug en komt op als lijstduwer.
* Wat is gerealiseerd?
Zowel in Tongeren als in Borgloon zijn er enkele mooie restauraties afgerond, of bijna afgerond. In Borgloon gaat het dan om de Sint-Odulphuskerk, die nu multifunctioneel kan worden gebruikt. En de Graethem- en Gasthuiskapel zijn omgevormd tot belevingscentrum Graaf.
In Tongeren is de toren van de basiliek toeristisch ontsloten en is het stadhuis gerestaureerd
Borgloon heeft ook al heel wat kerken een nieuwe functie gegeven: zo is de kerk van Bommershoven onlangs een erfgoeddepot geworden en de kerk van Kerniel is onlangs geopend als ontmoetingscentrum.
Er is ook op verschillende plekken in Borgloon geïnvesteerd in bufferbekkens en wachtbekkens, om wateroverlast tegen te gaan. "Daardoor hebben we bij de hevige regenval van mei en juni geen wateroverlast gehad", zegt burgemeester Feytons.
Het Stationsplein in Borgloon, aan de Stroopfabriek, is helemaal heraangelegd en wordt ook de toegangspoort naar het Fruitspoor. Dat is een fietsproject doorheen Haspengouw dat nog volop ontwikkeld wordt.
In Tongeren is ook ingezet op extra werkgelegenheid, door de uitbreiding van het industrieterrein Tongeren-Oost. Dat is 50 hectare groter geworden. Tongeren kreeg ook een skeelerpiste en de bibliotheek is vernieuwd.
* Wat is niet gerealiseerd?
In Tongeren streven ze naar een kleine handelskern met de ene winkel na de andere en dus geen handelscentrum met veel leegstand tussen de verschillende winkels Sommige panden mogen daarom tot woning worden omgevormd. En in de Julianusshopping heeft de stad een winkelpand gekocht, zodat daar een huisartsenpraktijk kan komen. Een aantal leegstaande panden wordt afgebroken en tot groene long omgevormd.Die leegstand in Tongeren is ook een doorn in het oog bij de N-VA oppositie. De partij vindt dat de shopping T-forum een te grote concurrent is voor de winkels in het centrum en is ook geen voorstander van de individuele verkoop van handelspanden.De woningprijzen in Tongeren zijn relatief betaalbaar. Maar de panden die te koop staan, bevinden zich vaak in een erbarmelijke staat omdat ze lang hebben leeg gestaan. Dit probleem heeft Tongeren zelf in de hand gewerkt door 10 jaar lang geen leegstandsbelasting te heffen, vindt N-VA.
Het Agentschap Wegen en Verkeer is in Tongeren ook volop bezig met de voorbereiding van een omleidingsweg. Daarvoor zijn dit en vorig jaar een antiekzaak en enkele woningen afgebroken in de Jaminéstraat. Die omleidingsweg moet zwaar verkeer uit het centrum van Tongeren houden.Ook het fietspadenbeleid staat ook nog niet op punt in Tongeren, vinden zowel Groen als N-VA. De stad heeft op een aantal plaatsen gevaarlijke fietspaden, of zelfs helemaal geen.
In Borgloon is de restauratie van klooster Nieuwland niet gerealiseerd. Volgens burgemeester Jo Feytons heeft de oorlog in Oekraïne het stadsbestuur daarin parten gespeeld, want er zijn een tijdlang Oekraïense vluchtelingen gehuisvest. Maar het was toch vooral een financieel probleem. De restauratie is namelijk geraamd op 7,5 miljoen euro en de stad kreeg maar 1 miljoen euro aan subsidies van Vlaanderen.
De oppositie in Borgloon, zowel CD&V als N-VA, wijzen er op dat er nood is aan een toekomstvisie voor klooster Nieuwland. Volgens N-VA had de stad het klooster nooit mogen kopen, omdat er nog niet was nagedacht over een nieuwe invulling. En ook nu is nog altijd niet duidelijk wat er precies gaat komen. "Dit is een project voor Lonenaren", vult Marilou Vanmuysen van N-VA aan. "Het is duidelijk dat hier niet meer over is nagedacht, sinds de fusie beklonken was", besluit ze. Nieuwe gebouwen voor de Chiro van Hoepertingen en de KLJ van Jesseren zijn ook niet gerealiseerd. "Deze verenigingen zijn heel sterk gegroeid en ze hebben meer ruimte nodig", erkent burgemeester Feytons. " KLJ heeft tijdelijk containers gekregen, maar we moeten er eerlijk in zijn dat dat niet goed is. De Chiro zit dan weer in een heel oud gebouw."
* Welke thema's leven?
In Borgloon is er recent nog aan het licht gekomen dat de stad een financiële kater van ruim 2 miljoen euro boven het hoofd hangt. Dat heeft te maken met achterstallige btw na de restauratie van de stroopfabriek. "De schuld per inwoner bedraagt in Borgloon nu al 1.700 euro, zegt Wim Lambrechts van N-VA. "Als de stad geen gelijk krijgt van FOD Financiën, zal die schuld boven de 2.000 euro stijgen.
"De fusie Tongeren-Borgloon is zeker de meest opmerkelijke en minst verwachte van de Limburgse fusies. Zowel in Borgloon als in Tongeren kwam er heel wat protest tegen. Die protestbeweging is intussen de partij Burgers eerst geworden. Thijs Posen: "De afgelopen legislatuur was rampzalig vanwege de fusie, een van de ergste gebeurtenissen van de geschiedenis van Tongeren, de geschiedenis is hertekend vanaf nu.""Het huidige bestuur staat te ver van de burger en voert op allerlei vlakken een afbraakbeleid", vindt Posen. Hij heeft het dan onder meer over de verkoop van de Eburonenhal en de plannen om de tribune op de Motten af te breken.
Burgemeester van Borgloon Jo Feytons verwacht niet dat zijn partij klappen gaat krijgen door de fusie. Ook Patrick Dewael verwacht niet daarop afgerekend te worden. Vraag is natuurlijk of het beide burgemeesters parten gaat spelen dat ze van Open VLD zijn. Zal de neergang van die partij op nationaal niveau ook bij de gemeenteraadsverkiezingen doorgetrokken worden?
* Welke politici zijn aan zet?
Patrick Dewael heeft de nationale politiek vaarwel gezegd, en zet ook op gemeentelijk vlak een stap terug. Hij is geen lijsttrekker meer, maar lijstduwer op de lijst Tongeren-Borgloon.nu. Huidig burgemeester van Borgloon Jo Feytons trekt die lijst en is dus kandidaat-burgemeester voor de nieuwe fusiestad Tongeren-Borgloon.
Patrick Leenders gaat de N-VA-lijst trekken en Johnny Vrancken die van Vooruit. Groen Tongeren-Borgloon komt op met een onvolledige lijst, met Ruben Stassen als lijsttrekker.Kan Tijs Posen zijn positie als gezicht van de protestbeweging Burgers Eerst tegen de fusie verzilveren en als nieuwkomer zijn stem drukken op het toekomstig beleid? En hoe doe je dat, beleid voeren in een fusiestad die je eigenlijk niet wilde?
